تایپوگرافی چیست؟ کاربرد تایپوگرافی در تبلیغات چاپی
با توجه به اینکه امروزه دیجیتال مارکتینگ یکی از پایه‌های اصلی تجارت به شمار می‌آید لازم است افراد فعال در این حرفه با ابزارهای مناسب این کار آشنا شوند. علم و هنر تایپوگرافی یکی از این ابزارهاست که با پیروی از اصولی خاص در زمینه چینش حروف و کلمات در متن و حتی ایجاد تصاویر خاص و برجسته در معرفی یک برند به مخاطبانی خاص، بسیار تأثیرگذار است. برای آشنایی بیشتر با این علم و ابعاد آن با ما در این مقاله همراه شوید.
تایپوگرافی چیست؟
افرادی که قصد فعالیت در زمینه طراحی سایت، نویسندگی، چاپ و… را دارند در حرفه خود با این اصطلاح روبه‌رو شده و سپس به آن نیاز خواهند داشت، بنابراین لازم است اطلاعات دقیقی درباره چیستی آن داشته باشند.
typography چیست؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت این اصطلاح که ریشه یونانی دارد به معنی «شکل نوشتن» است. در واقع این کار علم و هنر طراحی و چیدن حروف، کلمه‌ها و متن در کنار یکدیگر است. این کار باید به‌گونه‌ای انجام شود که پیام متن به بهترین و زیباترین شکل ممکن به خواننده منتقل شود.
این هنر تلاش می‌کند با استفاده از عوامل مختلفی مانند حروف، کلمات، ساختار و شکل قلم، سبک و… یک ارتباط بصری مناسب بین متن و خواننده ایجاد کرده و از این طریق پیام و احساسات را به مخاطب انتقال دهد. این هنر کاربردهای مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
تاریخچه تایپوگرافی
ریشه و تاریخچه این هنر به دوران باستان بازمی‌گردد، اما می‌توان این تاریخچه را به سه قسمت تقسیم کرد. قسمت اول و نمونه‌های اولیه این هنر متعلق به زمانی بود که کتیبه‌ها، سکه‌ها و دست‌نوشته‌های مردم به صورت تصویری و با حک کردن اشکال بر روی سطوح مختلف ایجاد می‌شدند.
قسمت دوم تاریخچه این هنر مربوط به زمانی است که خط برای نوشتن ابداع شد، سپس این هنر به شکل نمونه‌های خطی دیده شد. در این مرحله که زمان آن مصادف با قرون وسطی بود از این هنر برای تولید کتاب‌های دست‌نویس با تولید نسخه‌های متفاوت استفاده می‌شد.
قسمت سوم این تاریخچه در واقع دوره انقلاب این هنر بود. در این دوره هنر تایپوگرافی با روی کار آمدن ماشین‌های چاپ و ایجاد چاپخانه‌ها که توسط فردی به نام گوتنبرگ رخ داد دچار یک تحول بزرگ شد. این اتفاق در قرن 15 میلادی رخ داد که باعث ایجاد سبک‌های جدیدی از قلم شد و سرانجام اولین نمونه‌های امروزی این هنر پدیدار گشت. امروزه پیشرفت فناوری باعث شده نرم‌افزارهای گوناگونی با تکیه بر این هنر به ایجاد ایده‌های خلاقانه بپردازند.
تایپوگرافی در ایران
این هنر در ایران تاریخچه‌ای کهن و دیرینه دارد و عامل آن وجود اصول خطاطی و خوشنویسی است. تایپوگرافی در ایران با استفاده از رنگ‌ها، تصویر، اصول خوشنویسی، خطاطی، نقش و نگارها و… تلاش می‌کند به‌گونه‌ای از حروف و کلمه‌ها استفاده کند که محتوای نوشتاری تولید شده با ایجاد یک ارتباط بصری مناسب بر اساس عقاید و فرهنگ مردم، پیام متن را به درستی به مخاطب خاص خود ارائه دهد. به کارگیری این عوامل باعث شده این هنر در ایران ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردی داشته باشد.
چرا تایپوگرافی مهم است؟
این هنر و به کارگیری آن در تولید محتواهای نوشتاری، طراحی سایت، چاپ و… تأثیر بسیار زیادی در روند دیجیتال مارکتینگ دارد، بر همین اساس بر اهمیت آن پافشاری می‌کنیم. به نقل از سایت careerfoundry درباره اهمیت تایپوگرافی:
Typography is the art of arranging letters and text in a way that makes the copy legible, clear, and visually appealing to the reader. Typography involves font style, appearance, and structure, which aims to elicit certain emotions and convey specific messages. In short, typography is what brings the text to life.
چند مورد از دیگر دلایل اهمیت آن را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
معرفی برند
برای معرفی یک برند به گروه خاصی از مردم، باید مراحل مختلف برنامه‌ریزی و به درستی اجرا شود. این هنر از جمله اصولی است که در تمامی این مراحل حضوری ثابت و مؤثر دارد. به عبارت دیگر تایپوگرافی با استفاده از عواملی مانند رنگ، فونت، اندازه آن و… یک برند را معرفی می‌کند به شیوه‌ای که محتوای نوشتاری در ضمیر ناخودآگاه ثبت شده و با دیدن یک علامت، رنگ، محصول و… برای گروه هدف یادآوری شود.
اثرگذاری بر روند تصمیم‌گیری افراد
زمانی که یک متن در کنار قلمی زیبا یک محتوای خوانا و قابل درک برای مخاطب داشته باشد باعث جلب اعتماد او می‌شود. در واقع این هنر باعث می‌شود مخاطب پیام متن را بهتر درک کند، در نتیجه به محصول معرفی شده اعتماد کرده و تصمیم به خرید از برند موردنظر می‌گیرد. برای رسیدن به این نتیجه به یک قلم قوی و روان نیاز است.
جذب مخاطب
رعایت اصول تایپوگرافی در تولید یک محتوای نوشتاری چه برای سایت باشد و چه برای مجله یا کتاب باعث می‌شود توجه خواننده به متن جذب شده و تا انتهای متن را بخواند. برای رسیدن به این هدف باید اصولی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم رعایت شود:
- هماهنگی بین فونت با سبک و هدف طراحی
- خوانایی و زیبایی فونت
- مطابقت فونت با برند
- سازگاری رنگ فونت با سبک طراحی و رسانه‌ای که در آن قرار داده می‌شود.
- رنگ فونت باید به طور هم‌زمان باعث ایجاد تعادل و تضاد در سبک طراحی شود تا تأییدکننده اطلاعات و پیام متن باشد.
کاربرد تایپوگرافی
امروزه دلیل توجه نویسندگان و طراحان به این هنر به دلیل کاربردهای آن است. در واقع این تخصص در زمینه دیجیتال مارکتینگ و انواع تبلیغات بخصوص تبلیغات چاپی تأثیر بسزایی دارد و ازجمله کاربردهای آن می‌توان به شاخه‌هایی چون گرافیک و طراحی سایت اشاره کرد.
گرافیک
یکی از کاربردهای این هنر در زمینه گرافیک است که با استفاده از اصولی مانند نوع قلم، رنگ‌بندی، افزایش یا کاهش فاصله، ترازبندی و… به ترکیب متن و تصویر می‌پردازد، به شیوه‌ای که یک ارتباط بصری مناسب بین خواننده و متن یا تصویر ایجاد شود و پیام موردنظر به‌درستی به مخاطب انتقال یابد. به طور مثال استفاده از این هنر برای طراحی یک لوگوی خاص برای یک برند به معنی هویت‌بخشی به آن برند است.
طراحی سایت
کاربرد دیگر تایپوگرافی در زمینه طراحی رابط کاربری سایت بوده که به آن UI گفته می‌شود و مخفف User Interface است. زمانی که یک سایت فروشگاهی، خبری و… طراحی می‌شود نیاز به رابط کاربری دارد. به این معنی که باید برای سایت موردنظر عناصر بصری و تعاملی طراحی کرد. وجود این عناصر باعث می‌شود کاربر پس از ورود به محیط سایت به راحتی بتواند از خدمات آن استفاده کند؛ بنابراین در طراحی UI با استفاده از این هنر باید اصول مربوطه یعنی فونت‌ها، اندازه‌ها، فاصله‌ها، قالب‌بندی و… را به درستی رعایت کرد.
نکات طراحی تایپوگرافی
برای اینکه بتوانید از این هنر در زمینه گرافیک، طراحی سایت، چاپ یک کتاب، چاپ پوستر، مجله و… به درستی استفاده کنید لازم است با نکات و اصول مهم این حرفه آشنا شوید و سپس در راستای هدف خود از آن استفاده نمایید.
1- فونت مناسب انتخاب کنید.
محتوایی که فونت مناسبی داشته باشد در واقع اعتبار بیشتری در نظر مخاطب دارد، زیرا از نظر خوانایی روان‌تر است و بر روی مخاطب تأثیر مثبت می‌گذارد. بر همین اساس لازم است با توجه به نوع متن (رسمی، غیررسمی، مشاوره‌ای و…)، هدف متن، گروه مخاطب، رسانه نمایش دهنده، زبان متن و… فونت موردنظر را انتخاب کنید.
2- وزن فونت
توجه به وزن فونت یکی از نکات مهم در تایپوگرافی است. هر فونت وزن به خصوصی دارد که طبیعتاً برای کاربرد خاصی ایجاد شده است. این وزن مربوط به حالت ظاهری و ضخامت حروف در هر فونت است. حروف با وزن سبک بسیار نازک بوده و با وزن سنگین بسیار ضخیم هستند. نکته‌ای که در این میان باید به آن توجه کرد درباره جایگاه مناسب هر یک از این وزن‌های مختلف در یک محتوای نوشتاری است که بر خوانایی آن تأثیر می‌گذارد.
به طور مثال طبق اصول این هنر کاربرد فونت‌های سبک وزن برای تیترهای اصلی متن است، اما از فونت‌های سنگین برای تأکید و مهم نشان دادن قسمت خاصی از متن، سرفصل کتاب‌ها و… استفاده می‌شود. توجه به این نکته به جذابیت و تأثیرگذاری متن بر مخاطبان هدف کمک می‌کند، پس با درنظر گرفتن هدف متن باید وزن مناسبی برای فونت انتخاب کرد.
3- اندازه فونت
انتخاب سایز مناسب برای حروفی که در یک متن به کار می‌روند یکی دیگر از نکات مهم تایپوگرافی است و بر جذابیت و روان خوانده شدن متن تأثیر می‌گذارد. اگر سایز حروف بسیار بزرگ باشد تشخیص متن اصلی از تیترها سخت می‌شود، همچنین انتخاب حروف کوچک خواندن مطالب را برای مخاطب دشوار می‌کند. این نکته باید بر اساس بخش‌های مختلف مانند عنوان اصلی، تیتر، زیر تیتر و متن اصلی رعایت شود و برای هر کدام از اندازه به خصوصی استفاده شود.
4- رنگ فونت
یکی از عوامل جذابیت متن مربوط به رنگی است که برای حروف انتخاب می‌شود. این رنگ باید با درنظر گرفتن اهداف متن و پیامی که قرار است به خواننده منتقل کند تنظیم شود. همچنین باید برای بیان قسمت مهم و برجسته متن از رنگ‌های روشن که توجه بیشتری جلب می‌کند استفاده کرد.
5- کنتراست
نکته مهم بعدی درباره رنگ پس‌زمینه است. این رنگ چه درباره کتاب و مجله باشد چه در زمینه طراحی سایت و… باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که با رنگ متن اصلی و قسمت‌های برجسته آن متفاوت باشد. توجه به این مسئله باعث می‌شود متن بر روی پس‌زمینه به‌راحتی قابل‌مشاهده باشد. همچنین رنگ انتخابی نباید باعث آزار دیدن چشم مخاطب شود، زیرا در غیر این صورت مخاطب از مطالعه متن صرف‌نظر می‌کند.
نقش تایپوگرافی در تبلیغات چاپی
همان‌طور که گفته شد این هنر مجموعه‌ای از اصول و قواعد چینش حروف و کلمات یک متن در کنار هم است به روشی که یک ارتباط بصری قوی بین مخاطب و متن ایجاد شده و خواننده پیام و احساسات مطلب را به خوبی دریافت کند. این هنر که شاخه‌ای از علم گرافیک است نقش مهمی در طراحی چاپ و بیان هدف طرح دارد که شامل موارد زیر است:
- درک سریع و راحت پیام متن
- تلاش برای خلق روش‌های جدید و کاربردی نگارش
- این هنر با استفاده از چینشی مناسب، رنگ‌بندی، سایز حروف و… باعث می‌شود موضوع و لحن متن از نظر رسمی، مدرن، طنز و… قبل از خوانده شدن آن برای مخاطب مشخص شود.
- حفظ یکپارچگی متن در عین زیبایی
نقش تایپوگرافی در طراحی و چاپ تراکت
تایپوگرافی یکی از عوامل بسیار مهم در طراحی تراکت یا هر محصول چاپی دیگر مانند طراحی کارت ویزیت یا طراحی بروشور است. انتخاب فونت‌ها، اندازه و قرارگیری متن، فضاهای خالی، تاشوی سطوح و هماهنگی بین عناصر تایپوگرافی با سایر عناصر گرافیکی در تراکت، بسیار موثر بر جذابیت و قابلیت فهم محتوای تراکت است. یک تایپوگرافی حرفه‌ای و مناسب باعث ایجاد تعادل اندازه‌ها، رنگ‌ها و فضاهای خالی می‌شود که از خوانایی و جذابیت مطلب بیشتری برخوردار می‌کند و تراکت را به یک نوع شگفت‌انگیز و جذاب تبدیل می‌کند. بنابراین، نقش تایپوگرافی در طراحی تراکت بسیار حیاتی است و باید با دقت و حرفه‌ایترین روش‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
سخن آخر
این علم و هنر یکی از شاخه‌های علم گرافیک است که به افراد فعال در این حرفه کمک می‌کند طرح‌های موردنظر خود از جمله محتواهای نوشتاری، تصویری و… را به بهترین حالت ممکن با توجه به هدف و پیام طرح اجرا کنند. این هنر بر اساس اصول و قواعدی خاص در طرح‌های مختلف اجرا می‌شود.
گروه چاپ دینو با داشتن طراحانی متخصص و حرفه‌ای در زمینه گرافیک و شاخه‌های مختلف آن مانند تایپوگرافی تلاش می‌کنند در اجرا و چاپ طرح‌های سفارش خود تمامی اصول این هنر را به درستی رعایت کنند تا پیام محتوا به خوبی به مخاطب منتقل شده و نتیجه موردنظر در زمینه دیجیتال مارکتینگ حاصل گردد.
سوالات متداول
1- تایپوگرافی چیست؟
تایپوگرافی علم و هنر طراحی و چیدن حروف، کلمه‌ها و متن در کنار یکدیگر است. به گونه ای که پیام متن به بهترین و زیباترین شکل ممکن به خواننده منتقل شود.
2- نقش تایپوگرافی در طراحی و چاپ چیست؟
تایپوگرافی شاخه‌ای از علم گرافیک است که نقش مهمی در طراحی و چاپ دارد. درک سریع و راحت پیام متن و حفظ یکپارچگی متن در عین زیبایی از تاثیرات تایپوگرافی در طراحی میباشد.
